Οι Μαχητικές Τέχνες στην Ελλάδα

ΟΙ ΜΑΧΗΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Η Ελλάδα πριν από χιλιάδες χρόνια καλλιέργησε μαχητικά αθλήματα ή «αθλήματα επαφής». Ας μη λησμονούμε πως η Πυγμαχία, η Πάλη και το Παγκράτιο ήταν διαδεδομένα αθλήματα, με έντονη παρουσία στους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες. Μάλιστα, εμφανίζονταν το τελευταίο απόγευμα του Ολυμπιακού προγράμματος αφού ήταν ιδιαίτερα αγαπητά στο κοινό. Και τα 3 αθλήματα ήταν βάρβαρα, βίαια σε διαφορετικό βαθμό. Υπήρχαν λιγοστοί κανόνες, δεν υπήρχε περιορισμός χρόνου ούτε αγωνιστικός χώρος. Επίσης, δεν υπήρχαν κατηγορίες βάρους, έτσι ο υψηλός ανταγωνισμός περιοριζόταν στους σωματώδεις, μυώδεις και σκληροτράχηλους αθλητές.

Ο αντικειμενικός σκοπός στην Πάλη ήταν η επιτυχία τριών πτώσεων (επαφή γονάτου με το έδαφος). Το δάγκωμα απαγορευόταν. Η Πυγμαχία ήταν πραγματικά πολύ σκληρό σπορ. Δερμάτινες ζώνες δένονταν γύρω από τα χέρια και τους καρπούς, αφήνοντας τα δάχτυλα ελεύθερα. Τα χτυπήματα επιτρέπονταν τόσο με τη γροθιά όσο και με ανοιχτό χέρι. Οι αγωνιζόμενοι μονομαχούσαν χωρίς διάλειμμα, έως ότου κάποιος έβγαινε εκτός μάχης (νοκ άουτ) σηκώνοντας το δεξί τους χέρι ως σημάδι ήττας. Ήταν αδιανόητο για τους πυγμάχους να δίνουν τα χέρια πριν ή μετά το παιχνίδι. Το Παγκράτιο ή «Πάμμαχον» (δηλ. όλες οι μάχες) μπορεί να περιγραφεί ως ένας συνδυασμός πάλης και τζούντο, με λίγη πυγμαχία. Οι αγωνιζόμενοι γρονθοκοπούσαν, χαστούκιζαν, κλωτσούσαν, πάλευαν, ακόμη και δάγκωναν.

Όταν η αρχαία Ελληνική κοινωνία ήρθε αντιμέτωπη με την ανάγκη εξάσκησης ενός ποσοστού της νεολαίας σε στρατιωτικές ικανότητες, και τη διατήρηση της μαχητικής τους ικανότητας μετά την αρχική εκπαίδευση, το «Γυμνάσιο» έγινε απαραίτητο συστατικό των περισσότερων πόλεων. Ήταν το αρχαίο ίδρυμα, ένα σύμπλεγμα κτιρίων και ανοικτών χώρων σχεδιασμένων για την εκπλήρωση διαφόρων λειτουργιών. Έτσι, η πάλη, η πυγμαχία και το παγκράτιο θεωρήθηκαν ως ιδανικοί τρόποι προετοιμασίας των νεαρών αντρών για μάχη σώμα με σώμα. Άλλωστε, το Γυμνάσιο διατηρούσε χώρους προπόνησης με όργανα όπως σάκους πυγμαχίας.

Πέρα όμως από τη φυσική εξάσκηση, το Γυμνάσιο ήταν χώρος συγκέντρωσης φιλοσοφικής σκέψης. Αρκετοί φιλόσοφοι και ρήτορες δίδασκαν στα Γυμνάσια με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν μέσα σε αυτά ινστιτούτα υψηλής εκπαίδευσης, με πιο γνωστά την «Ακαδημία», και το «Λύκειο». Επιπλέον είχε θέση και για τη θρησκεία (λατρεία θεών). Άρα το Γυμνάσιο αποτελούσε κέντρο εξάσκησης «μυαλού και σώματος» (βλέπε Τανγκ Σου Ντο).
Μπορούμε να θεωρήσουμε τα παραπάνω αθλήματα ως «Μαχητικές Τέχνες» αφού σε πολλές περιπτώσεις χρησιμοποιήθηκαν και σε πραγματικές συγκρούσεις, αλλά δεν μπορούμε να τα κατατάξουμε ως «Πολεμικές Τέχνες», τουλάχιστον με τη στενή έννοια του όρου που υφίσταται σήμερα.

Ο όρος «Πολεμική Τέχνη», όπως αναφέρεται παγκοσμίως στα σύγχρονα λεξικά, υποδηλώνει μία από τις πολυάριθμες άοπλες τέχνες αυτοάμυνας της Ανατολής, η οποία συχνά εξασκείται ως άθλημα (σπορ). Η πραγματική έννοια του όρου εμπεριέχει όμως και άλλα στοιχεία πλην της αυτοάμυνας, όπως η πνευματική εξάσκηση και η πειθαρχία.

Οι σύγχρονοι Έλληνες αγάπησαν -πιθανότατα λόγω του Μεσογειακού τους ταμπεραμέντου και του έμφυτου μαχητικού τους πνεύματος, κληρονομιά από την αρχαιότητα- τις πολεμικές τέχνες της Ανατολής, από την πρώτη στιγμή της εμφάνισής στη χώρα μας τη δεκαετία του 70, με αποκορύφωμα τη δεκαετία του 80, όπου πραγματικά οι πολεμικές τέχνες ήκμασαν.